Güneşlenmek cilde iyi gelir mi? Güneşin altında iktidar, beden ve ideoloji Bir siyaset bilimcinin not defterinden: Güneşin altında kimin gücü parlar? Güneş… Doğanın en eşitlikçi görünen, ama en politik güçlerinden biri. Hepimizin üzerine aynı şiddette doğduğu söylenir; oysa kimimizin güneşle kurduğu ilişki bir ayrıcalık, kimimizin ise bir hayatta kalma mücadelesidir. “Güneşlenmek cilde iyi gelir mi?” sorusu ilk bakışta tıbbi bir merak gibi görünür. Fakat bu masum görünen cümle, iktidarın bedene nüfuz ettiği alanlardan birine işaret eder. Çünkü güneşlenmek sadece bir sağlık pratiği değil, aynı zamanda bir toplumsal ritüel, bir ideolojik gösteri ve modern vatandaşlığın bedensel sahnesidir. Güneş, iktidar ve beden…
8 YorumEtiket: bir
Kağan Kavramı Nedir? Güç Mitinin Kırılgan Anatomisi Merhaba; şunu en baştan söyleyeyim: “Kağan” kavramı romantize edildiğinde tarih bilgisinden çok iktidar arzusu konuşur. Benim iddiam net: Kağanlık, yalnızca bir unvan değil; meşruiyeti kutsallaştırarak gücü merkezileştiren bir siyasal teknolojidir. Bu yazıda, “Kağan kavramı nedir?” sorusunu cesurca kurcalayacağım; nereden geldiğini, neye dönüştüğünü ve bugün neden hâlâ tartışmalı olduğunu birlikte açalım. Kağan, kararlı birlik üretir; ama çoğu kez çoğulluğun sesini kısmadan bunu başaramaz. Kağan Kavramı Nedir? Bir Unvandan Fazlası, Bir Meşruiyet Mimarisi Bozkır siyasetinde “Kağan”, kabileler-arası gevşek bağları tek merkezde toplayan ve bunu çoğu zaman kozmik bir “kut” (ilahi yetki) anlatısıyla tahkim eden en…
8 Yorumİmanım Gevşedi: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyasi Analiz Siyaset bilimci olarak toplumsal yapının ve güç ilişkilerinin karmaşık doğasına her zaman dikkatle bakmaya çalıştım. Bir toplumda iktidar ilişkileri, kurumların rolü ve ideolojilerin gücü, sadece bireylerin yaşantısını şekillendirmekle kalmaz, aynı zamanda bir toplumun ruhunu da belirler. Bu bağlamda, “imanım gevşedi” gibi ifadeler, yalnızca bireysel bir inanç kaybı olarak görülmemelidir. Bu, aynı zamanda bir toplumsal yapının, bireylerin güven duygularını ve aidiyetlerini sorgulayan bir belirtidir. Bu yazıda, iman kavramı üzerinden toplumsal güç ilişkileri, iktidar, ideoloji ve vatandaşlık meselelerini irdeleyerek, erkekler ve kadınlar arasındaki toplumsal bakış açıları farklarını inceleyeceğiz. İktidarın ve Kurumların…
8 YorumKandaki Mikrop Ne ile Temizlenir? Geleceğin Sağlık Devrimine Vizyoner Bir Bakış İnsan bedeni bir evren gibidir; milyarlarca hücre, sayısız biyolojik süreç ve her an süren görünmez bir savaş… Bu savaşın en kritik cephelerinden biri de kandır. “Kandaki mikrop ne ile temizlenir?” sorusu, bugün tıbbın temel konularından biri olsa da, gelecekte çok daha büyük anlamlar taşıyacak. Gelin bu soruyu birlikte hem bugünün bilimsel gerçekleriyle hem de geleceğin olası senaryolarıyla keşfedelim. Belki de bu yazının sonunda, tıbbın birkaç on yıl sonra nerelere varabileceğine dair ufkumuz biraz daha genişlemiş olacak. Bugün: Vücudun Kendi Savunma Ordusu ve Tıbbın Silahları Şu anda kandaki mikropları temizleyen…
4 YorumUzağı Görememe Kaç Yaşında Başlar? Toplumsal Görme Biçimleri Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme Bir araştırmacı olarak, insanın görme biçimlerinin sadece biyolojik değil, aynı zamanda toplumsal bir mesele olduğunu düşündüğüm anlar olur. Çünkü “uzağı görememek” yalnızca bir göz rahatsızlığı değil, bazen toplumun geleceğe bakışındaki kısıtlılığın da bir metaforudur. İnsan bedeninin değişimiyle toplumun dönüşümü arasında güçlü bir paralellik vardır. Göz, yalnızca ışığı değil, anlamı da yakalar; uzağı görememek ise bazen fiziksel bir eksiklikten çok, kültürel bir sınırlılığın ifadesidir. Uzağı Görememe: Bedenin Fizyolojisinden Toplumun Psikolojisine Tıpta uzağı görememe, yani miyopi, genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Göz, henüz gelişimini tamamlamadan önce yoğun şekilde yakın…
6 YorumRüyada Bekar Kıza Görücü Gelmesi Ne Demek? Edebiyatın Düşler Üzerine Kurduğu Sessiz Dil Bir Edebiyatçının Girişi: Düşlerin ve Sözcüklerin Kesiştiği Nokta Edebiyat, kelimelerin yalnızca anlamlarını değil, onların yankılarını da duymayı öğretir. Her rüya, her imge, insan ruhunun derinliklerinden gelen bir metafor gibidir. Rüyada bekar kıza görücü gelmesi teması da bu metaforik dünyada sadece bir olay değil, bir içsel anlatıdır — tıpkı bir roman kahramanının kendi kaderini yazdığı an gibi. Rüyalar, bilinçaltının edebiyatıdır; düşlerin dili, yazının henüz söze dönüşmemiş hâlidir. Bu yazıda, bir edebiyatçının gözüyle “rüyada görücü gelmesi” temasını çözümleyeceğiz: aşkın, beklentinin, toplumun ve bireysel kimliğin edebi izdüşümlerini kelimelerin labirentinde arayacağız.…
4 YorumMuş Gibi Yapmak Ne Demek? Psikolojik Bir Bakışla Gerçeklik, Rol ve Kimlik Üzerine Bir psikolog olarak insan davranışlarının görünmeyen katmanlarını incelerken, sık sık karşıma çıkan bir kavram vardır: muş gibi yapmak. Gündelik konuşmalarda basit bir ifadenin ardında, insan zihninin karmaşık savunma mekanizmaları, sosyal rolleri ve kimlik inşası süreçleri gizlidir. Peki gerçekten, “muş gibi yapmak ne demek?” Bu soru, yalnızca bir davranışı değil, bir psikolojik stratejiyi işaret eder. Çünkü insan, her an kendi gerçekliğiyle toplumsal beklentiler arasında denge kurar. Bazen güçlüymüş gibi, bazen mutluymuş gibi, bazen de ilgisizmiş gibi yapar. Bu “mış gibi” hâlleri, hem koruyucu hem de yanıltıcıdır — tıpkı…
8 YorumHat Sanatında Kamış Kalemle Yazılan Yazıya Ne Ad Verilir? Bilimin ve Estetiğin Buluştuğu Nokta Bazı sorular vardır ki basit görünür ama arkasında yüzyıllık bir bilgi birikimi yatar. “Hat sanatında kamış kalemle yazılan yazıya ne ad verilir?” sorusu da tam olarak böyle bir sorudur. Cevap kısa: Kalemle yazılan yazıya “hüsn-i hat” denir. Ancak bu sadece bir kelimeden ibaret değildir; sanat, bilim, matematik ve ruhun birleştiği bir disiplindir. Peki, bu zarif yazının arkasında nasıl bir bilimsel süreç vardır? Hadi birlikte inceleyelim. Hüsn-i Hat: Yazının Bilimle Buluştuğu Estetik “Hüsn-i hat” Arapça kökenli bir terimdir. “Hüsn” güzellik, “hat” ise çizgi, yazı anlamına gelir. Yani…
8 YorumPsikolojik Bir Mercekten: Glikoz Nedir Nerelerde Kullanılır? Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken sık sık göz ardı edilen ama davranışlarımızın merkezinde yer alan bir kaynağa rastlarız: glikoz. Biyolojik bir enerji molekülü olmasının ötesinde glikoz, düşünme biçimlerimizi, duygularımızı ve sosyal ilişkilerimizi derinden etkileyen görünmez bir aktördür. Peki, Glikoz nedir ve nerelerde kullanılır? Bu soruyu psikolojik bir mercekten ele alarak zihnimizin işleyişine dair yeni bir bakış açısı geliştirebiliriz. — Glikozun Tanımı ve Psikolojik Önemi Glikoz, kimyasal olarak bir monosakkarit, yani en basit şekerlerden biridir. Hücrelerimizin temel enerji kaynağıdır. Ancak psikolojik açıdan bakıldığında glikoz, yalnızca bedeni değil, zihinsel süreçleri de besler. Beynimiz,…
8 YorumTavukların sesi, gelecekte yalnızca bir doğa detayı değil, teknoloji, kültür ve toplum için yeni anlamlar kazanabilecek bir simge haline gelebilir. “Tavuk sesi nasıl yazılır?” sorusu ilk bakışta basit görünebilir. Ancak geleceğe dair düşündüğümüzde, bu sorunun aslında iletişim, kültür, hatta teknolojiyle ilgili derinlikler barındırdığını fark ediyoruz. Gelin, bu soruya farklı açılardan ve vizyoner bir merakla yaklaşalım. Tavuk Sesi: Günümüzden Geleceğe Bir İfade Tavuk sesi Türkçede genellikle “gıt gıt gıdak” ya da “gıdak gıdak” şeklinde yazılır. Fakat bu sesin yazıya dökülüş biçimi yalnızca bir onomatopoe (yansıma) değildir; aynı zamanda dilin, kültürün ve toplumun sesleri anlamlandırma biçiminin bir yansımasıdır. Peki gelecekte, tavuk sesini…
8 Yorum